פון רבניש
כבוד קדושת מרן אדמו״ר הגה״ק משיירי כנסת הגדולה רבי מרדכי הגר זצ״ל מוויזניץ איז געבוירן אלס דער צווייטער זון צו זיין טאטען הרה״ק רבי חיים מאיר זצ״ל - מוויזניץ, און צו זיין מאמען הרבנית הצ׳ מרגליא בת הרה״ק רבי וועלוול מראחמיסטריווקא זצ״ל, ביום י״ח תמוז שנת תרפ״ב לפ״ק, אין שטאט גרויסווארדיין ווי זיין טאטע דער ״אמרי חיים״ האט געדינט אלס רב.
אין די יונגע יארן איז ער געווען דבוק איז זיין גרויסן זיידן דער הייליגער ״אהבת ישראל״ מוויזניץ זצ״ל ווי ער האט יונק געווען מאור קדושתו, און מתאבק געווען בעפר רגליו הטהורים, זיך גוט מעיין געווען בדרכיו הק׳ און איז פארבליבן דבוק בלב ונפש אינעם זיידן אלע זיינע לעבענס טעג.
אין די בחורישע יארן האט ער געלערנט אין מערערע ישיבת בתוך זה האט ער געלערנט א קורצע צייט בישיבתו של הגה״ק האדמו״ר מהר״י ט״ב מסאטמאר זצ״ל - אבער זיך פארעכענט אלס א תלמיד בשיטתו לגבי הרבה ענינים.
כשהגיע לפרקו האט ער חתונה געהאט מיט הרבנית הצ׳ פיגא מלכה בת הרה״ק רבי יעקב יוסף מסקווירא זצ״ל זי איז נפטר געווארן גאר יונג אן איבערלאזן קינדער, ער האט חתונה געהאט צום צווייטן מאל מיט אחותה הרבנית הצ׳ סימא פערל מיט וועם ער האט אויפגעשטעלט זיין שטוב לשם ולתפארת בנין וחתנין הרבנים והאדמורים.
רב ומנהיג העדה - ומ״מ אביו באדמורות בארה״ב:
נאכן קריג איז ער צוזאמען מיט זיין שווער דער סקווירא רבי זצ״ל אנגעקומען קיין אמעריקא ווי ער האט אין אנהייב משמש געווען אלס רב דק׳ וויזניץ אין שטאט בארא פארק דערנאך איז ער אריבער וואוינען קיין וויליאמסבורג און משמש געווען אין די וויזניצע וויליאמסבורגער קהילה, בשנת תשל״ב מיט די פטירה פון זיין טאטען דער אמרי חיים זצ״ל איז ער געקרוינט געווארן אלס אדמו״ר מוויזניץ בארצות הברית.
אביסל שפעטער האט ער זיך געצויגן קיין מאנסי ווי ער האט משכלל געווען די הערליכע וויזניצער אימפעריע וואס איז א שם דבר מיט איר ערליכקייט ארגענעלקייט און מיט די חשובע חסידים בני תורה און גאר ערליכע תמימותדיגע אידן, דער בארימטער וויזניצער הויף האט געהאט דעם משמעות פון א ריכטיגען פארצייטישן הויף - א באגריף פון א ריכטיגער חצר הקודש פון הייסע חסידים מיט א געטרייען רבין.
ויחן את פני העיר: מאנסי נ.י. יצ״ו.
דער ״חסידישער״ עיר ואם בישראל מאנסי האט זוכה געווען אז נאך איר באדן לעכצן שווערע צענדליגער טויזענטער היימישע אידן זיך צו באזעצן... און שווערע צענדליגע טויזענטער וואס האבן שוין די זכיה צו שפאצירן אויף אירע געסלעך... דאס אלעס איז צו פארדאנקן דעם וויזניצער רבין׳ס החלטה אין יענע ווייטע פארגאנגענהייט זיך ארויסצוצוען שם במדבר שממה, ער איז געווען דער גרינדשטיין פאר די היינט גרעסטע (פון די שענסטע) מקום יישובים פון היימישע ערליכע אידן... מיט די צענדליגע הייליגע מוסדות התורה והחינוך, ישיבת, כוללים, קהילות קדושת, חצירות הק׳ וואס געפינט זיך אין מאנסי ניו יארק און אירע אומגעגענטער.
זמרו לשמו כי נעים: רבי מאטעל׳ע.
דער וויזשניצער רבי איז גערופן געווארן בלשון חיבה בכל תפיצות ישראל ״רבי מאטעל׳ע״ - דער חיבה׳דיגער קלינגעדיגער נאמען איז אלס געווען באוויסט און אנגענומען אלס א רבי אן עכטער ערליכער איד! אלס איינער וואס איז א ״שולחן ערוך רבי״ און איז פון אייביג אן געווען פארעכענט פון די גאר ערליכע צדיקים פונעם דור. נאך פון זיינע פריה יוגענט יארן בימי בחרותו איז ער געווען בארימט אלס אן עובד ה׳ בתמימות, און א מתמיד עצום, א ריכטיגער דוגמא פון א העכערער סוג בנן של קדושים. ער איז פון אייביג אן געווען איינער וואס האט נישט געקוקט אויף גארנישט אפי אויף זיין אייגענע כבוד ווען עס איז געקומען צו זאכן וואס ער האט געהאלטן אז עס האט מיט כבוד שמים, איז ער שטענדיג ארויס בכל התוקף מיט זיין דעת תורה.
לנחותם הדרך: מנהיג ישראל.
ער איז געווען א זעלטן שטארקער מנהיג בקרב חסידיו, ממש פעלזן פעסט וואס מזעהט נישט אזאנס. ער האט געהאט אלע חסידים אין די האנט מיט א געוואלדיגע שליטה רבנית. זיין הייליג הויף האט געטראגן דעם אויסקוק און באגריף אזוי ווי א רבי מיט חסידים פון פארצייטענס און די אלטער היים... איבעראל האט מען באוואונדערט דעם אויסטערלישען הצלחה וואס רבי מאטעל׳ע האט פון אייביג אן געהאט סיי מיטן אויפבויען א חצר מהתחלה און בפרט מיטן האבן די כח פון האלטן אזא גוטן קאנטראל פון אן הנהגה כללית ופרטית מיט א עינא פקיחא אויף אלע זיינע חסידים מקטן ועד גדול ממש.
יעדער חסיד איז געווען אונטערן רבינ׳ס גאר שארפן חוש און געניטער אויג פון אויפפּאסן און דערשמעקן אלעס און אלצדינג, דער רבי האט געהאט א געוואלדיגער חוש צו קענען האלטן חשבון אויף יעדענס חסיד התנהגות און געוויסט גענוי איבערן חסיד׳ס אויפירונג, זיין שטוב, ארבייט, מצב הרוחני, ומצב הגשמי.
תורת חכם מקור חיים: התמדה בתורה.
וויזניצער רבי איז געווען בארימט אלס א מתמיד עצום בלימוד התורה, א רבי וואס איז געזיצן און געלערנט און יעדע פרייע מינוט ביגיעת התורה ממש, פון זיין יוגענט יארן ביז ליום פטירתו לא פסיק פימיה מגירסת התורה..
אפי׳ און שפעטערע יארן ווען זיין ריאה איז שוין געווען אפגעשוואכט איז ער נאך געזיצן און געלערנט זיינע שיעורים תמידן כסדרן. די זעלבע האט ער געמאנט און געפאדערט פון זיינע חסידים, און די רבי האט טאקע געהאלטן חשבון אויף די סדרי הלימוד ושעות הלימוד פון יעדען באזונדער.
ומרדכי זקן בא בימים: ריש גלותא.
שפעטער מיט די יארן ווען דער וויזניצער רבי איז געווארן עלטער, און זוכה געווען צו א געבענטשטע זקנה וואס ווייניג זענען זוכה דערצו, אנצוגיין מיטן פולן דעת און מיטן גאנצן שארפן חוש השכל ביזן לעצטן רגע, ממש לא נָס לֵחֹה נאר צוזענדיג ווי דער מח האט אים געארבייט פיבּערהאפטיג עפעס מיט אן אויסטערלישן סייעתא דשמיא, איז געווען ווערד א נסיעה צום רבין פונעם ווייטסטען אינזל!
אויב איז ביז דאן געווען א פלייץ פון חסידים ואנשי מעשה פון איבעראל, איז לעצטענס אין די שפעטערע יארן האט מען אנגעהויבן צו שטראמען אן אויפהער ממש מכל שכבת העדות נהנה צו זיין עצה ותושיה פון אן ערליכער יוד - א פארצייטישער רבי. און פון אלע שיכטן און עקן איז מען געלאפן מיט די קינדער צו צייגן וויזוי עס זעהט אויס אן אמתער רבי א גרויסער מנהיג ישראל וואס איז געשעצט און רעספעקטירט בכל תפוצות ישראל.
מלך שופט באמת:
אין חצר הקודש וויזניץ מאנסי איז אלעס צוגעגאנגען מיט א זעלטנעם ארגענעלקייט אן דאס מינדעסטע דאכט פון היינטיגע איינגעגעסנע פאלשקייטן און חיצוניות.
פארפירערישע פּראפּעגאנדע מאן דכר שמיה... ביים וויזניצער רבין איז דאס געווען באלד ארגער ווי חמץ אום פסח - חמץ בפסח איז נאר בבל יראה ובבל ימצא, אבער די דאכטן פון נערישע טפילות׳דיגע פרסום כבוד המדומה ופּראפּגאנדע איז געווען ביים רבין בבל יפקד ובבל יזכר כלל וכלל...
דער גאנצער מהות החצר איז געווען געשטעלט מיטן רבין׳ס מידה פון תתן אמת... חניפה, שני פנים׳דיג, אדער סיי וואס ענדעלט צו שקר האט אין וויזניץ נישט תופס מקום געווען.
דער וויזניצער רבי איז דער סימבאל לדורי דורות אז מיטן אמת, מיט ריינקייט, און מיט לויטערקייט קען מען גרייכן די ווייטסטע.! (הגם נישט אזוי גרינג...)
אשכבתיה דרבי:
די רבי איז אנגעגאנגען מיט זיין עבודת הק׳ כמעט עד יומו האחרונה, דאס הייליג ליכטל האט די לעצטערע פּאר חדשים געצאפּעלט.... ביז די רבי האט אויסגעהויעכט נשמתו הק׳ לגנזי מרומים ביום כ״ט אדר שנת תשע״ח.
בניו:
הרה״צ פנחס שלום זצ״ל - חתן הרה״ק מספינקא זצ״ל
הרה״צ ישראל שליט״א - חתן אב״ד אוהעל
הרה״צ מנחם מענדל שליט״א - חתן דודו הרה״צ האדמו״ר מראחמיסטריווקא שליט״א
הרה״צ יצחק יוחנן שליט״א - חתן האדמו״ר מקיוויאשד זצ״ל
הרה״צ אליעזר זאב שליט״א - חתן אדמו״ר מסקווירא מב״פ זצ״ל
הרה״צ דוד שליט״א - חתן האדמו״ר מקאלוב ארה״ב שליט״א
הרה״צ אהרן שליט״א - חתן רבי נפתלי טויב בן אדמו״ר מקאלוב שליט״א
הרה״צ ברוך שמשון שליט״א - חתן האדמו״ר הרה״צ רבי ישראל מוויזניץ שליט״א
חתניו:
הרה״צ אברהם דוב טווערסקי שליט״א - בן רבי יוחנן מראחמיסטריווקא
הרה״צ ישראל אליעזר פיש שליט״א - מביקסאד
הרה״צ יהוסף ראטענבערג שליט״א - מקאסאן
הרה״צ אהרן מענדל טווערסקי שליט״א - בן אדמו״ר מסקווירא שליט״א
הרה״צ יחיאל מיכל מוסקאוויטש שליט״א - משאץ
הרה״צ נחמן יוסף טווערסקי שליט״א
כבוד קדושת מרן אדמו״ר הגה״ק משיירי כנסת הגדולה רבי מרדכי הגר זצ״ל מוויזניץ איז געבוירן אלס דער צווייטער זון צו זיין טאטען הרה״ק רבי חיים מאיר זצ״ל - מוויזניץ, און צו זיין מאמען הרבנית הצ׳ מרגליא בת הרה״ק רבי וועלוול מראחמיסטריווקא זצ״ל, ביום י״ח תמוז שנת תרפ״ב לפ״ק, אין שטאט גרויסווארדיין ווי זיין טאטע דער ״אמרי חיים״ האט געדינט אלס רב.
אין די יונגע יארן איז ער געווען דבוק איז זיין גרויסן זיידן דער הייליגער ״אהבת ישראל״ מוויזניץ זצ״ל ווי ער האט יונק געווען מאור קדושתו, און מתאבק געווען בעפר רגליו הטהורים, זיך גוט מעיין געווען בדרכיו הק׳ און איז פארבליבן דבוק בלב ונפש אינעם זיידן אלע זיינע לעבענס טעג.
אין די בחורישע יארן האט ער געלערנט אין מערערע ישיבת בתוך זה האט ער געלערנט א קורצע צייט בישיבתו של הגה״ק האדמו״ר מהר״י ט״ב מסאטמאר זצ״ל - אבער זיך פארעכענט אלס א תלמיד בשיטתו לגבי הרבה ענינים.
כשהגיע לפרקו האט ער חתונה געהאט מיט הרבנית הצ׳ פיגא מלכה בת הרה״ק רבי יעקב יוסף מסקווירא זצ״ל זי איז נפטר געווארן גאר יונג אן איבערלאזן קינדער, ער האט חתונה געהאט צום צווייטן מאל מיט אחותה הרבנית הצ׳ סימא פערל מיט וועם ער האט אויפגעשטעלט זיין שטוב לשם ולתפארת בנין וחתנין הרבנים והאדמורים.
רב ומנהיג העדה - ומ״מ אביו באדמורות בארה״ב:
נאכן קריג איז ער צוזאמען מיט זיין שווער דער סקווירא רבי זצ״ל אנגעקומען קיין אמעריקא ווי ער האט אין אנהייב משמש געווען אלס רב דק׳ וויזניץ אין שטאט בארא פארק דערנאך איז ער אריבער וואוינען קיין וויליאמסבורג און משמש געווען אין די וויזניצע וויליאמסבורגער קהילה, בשנת תשל״ב מיט די פטירה פון זיין טאטען דער אמרי חיים זצ״ל איז ער געקרוינט געווארן אלס אדמו״ר מוויזניץ בארצות הברית.
אביסל שפעטער האט ער זיך געצויגן קיין מאנסי ווי ער האט משכלל געווען די הערליכע וויזניצער אימפעריע וואס איז א שם דבר מיט איר ערליכקייט ארגענעלקייט און מיט די חשובע חסידים בני תורה און גאר ערליכע תמימותדיגע אידן, דער בארימטער וויזניצער הויף האט געהאט דעם משמעות פון א ריכטיגען פארצייטישן הויף - א באגריף פון א ריכטיגער חצר הקודש פון הייסע חסידים מיט א געטרייען רבין.
ויחן את פני העיר: מאנסי נ.י. יצ״ו.
דער ״חסידישער״ עיר ואם בישראל מאנסי האט זוכה געווען אז נאך איר באדן לעכצן שווערע צענדליגער טויזענטער היימישע אידן זיך צו באזעצן... און שווערע צענדליגע טויזענטער וואס האבן שוין די זכיה צו שפאצירן אויף אירע געסלעך... דאס אלעס איז צו פארדאנקן דעם וויזניצער רבין׳ס החלטה אין יענע ווייטע פארגאנגענהייט זיך ארויסצוצוען שם במדבר שממה, ער איז געווען דער גרינדשטיין פאר די היינט גרעסטע (פון די שענסטע) מקום יישובים פון היימישע ערליכע אידן... מיט די צענדליגע הייליגע מוסדות התורה והחינוך, ישיבת, כוללים, קהילות קדושת, חצירות הק׳ וואס געפינט זיך אין מאנסי ניו יארק און אירע אומגעגענטער.
זמרו לשמו כי נעים: רבי מאטעל׳ע.
דער וויזשניצער רבי איז גערופן געווארן בלשון חיבה בכל תפיצות ישראל ״רבי מאטעל׳ע״ - דער חיבה׳דיגער קלינגעדיגער נאמען איז אלס געווען באוויסט און אנגענומען אלס א רבי אן עכטער ערליכער איד! אלס איינער וואס איז א ״שולחן ערוך רבי״ און איז פון אייביג אן געווען פארעכענט פון די גאר ערליכע צדיקים פונעם דור. נאך פון זיינע פריה יוגענט יארן בימי בחרותו איז ער געווען בארימט אלס אן עובד ה׳ בתמימות, און א מתמיד עצום, א ריכטיגער דוגמא פון א העכערער סוג בנן של קדושים. ער איז פון אייביג אן געווען איינער וואס האט נישט געקוקט אויף גארנישט אפי אויף זיין אייגענע כבוד ווען עס איז געקומען צו זאכן וואס ער האט געהאלטן אז עס האט מיט כבוד שמים, איז ער שטענדיג ארויס בכל התוקף מיט זיין דעת תורה.
לנחותם הדרך: מנהיג ישראל.
ער איז געווען א זעלטן שטארקער מנהיג בקרב חסידיו, ממש פעלזן פעסט וואס מזעהט נישט אזאנס. ער האט געהאט אלע חסידים אין די האנט מיט א געוואלדיגע שליטה רבנית. זיין הייליג הויף האט געטראגן דעם אויסקוק און באגריף אזוי ווי א רבי מיט חסידים פון פארצייטענס און די אלטער היים... איבעראל האט מען באוואונדערט דעם אויסטערלישען הצלחה וואס רבי מאטעל׳ע האט פון אייביג אן געהאט סיי מיטן אויפבויען א חצר מהתחלה און בפרט מיטן האבן די כח פון האלטן אזא גוטן קאנטראל פון אן הנהגה כללית ופרטית מיט א עינא פקיחא אויף אלע זיינע חסידים מקטן ועד גדול ממש.
יעדער חסיד איז געווען אונטערן רבינ׳ס גאר שארפן חוש און געניטער אויג פון אויפפּאסן און דערשמעקן אלעס און אלצדינג, דער רבי האט געהאט א געוואלדיגער חוש צו קענען האלטן חשבון אויף יעדענס חסיד התנהגות און געוויסט גענוי איבערן חסיד׳ס אויפירונג, זיין שטוב, ארבייט, מצב הרוחני, ומצב הגשמי.
תורת חכם מקור חיים: התמדה בתורה.
וויזניצער רבי איז געווען בארימט אלס א מתמיד עצום בלימוד התורה, א רבי וואס איז געזיצן און געלערנט און יעדע פרייע מינוט ביגיעת התורה ממש, פון זיין יוגענט יארן ביז ליום פטירתו לא פסיק פימיה מגירסת התורה..
אפי׳ און שפעטערע יארן ווען זיין ריאה איז שוין געווען אפגעשוואכט איז ער נאך געזיצן און געלערנט זיינע שיעורים תמידן כסדרן. די זעלבע האט ער געמאנט און געפאדערט פון זיינע חסידים, און די רבי האט טאקע געהאלטן חשבון אויף די סדרי הלימוד ושעות הלימוד פון יעדען באזונדער.
ומרדכי זקן בא בימים: ריש גלותא.
שפעטער מיט די יארן ווען דער וויזניצער רבי איז געווארן עלטער, און זוכה געווען צו א געבענטשטע זקנה וואס ווייניג זענען זוכה דערצו, אנצוגיין מיטן פולן דעת און מיטן גאנצן שארפן חוש השכל ביזן לעצטן רגע, ממש לא נָס לֵחֹה נאר צוזענדיג ווי דער מח האט אים געארבייט פיבּערהאפטיג עפעס מיט אן אויסטערלישן סייעתא דשמיא, איז געווען ווערד א נסיעה צום רבין פונעם ווייטסטען אינזל!
אויב איז ביז דאן געווען א פלייץ פון חסידים ואנשי מעשה פון איבעראל, איז לעצטענס אין די שפעטערע יארן האט מען אנגעהויבן צו שטראמען אן אויפהער ממש מכל שכבת העדות נהנה צו זיין עצה ותושיה פון אן ערליכער יוד - א פארצייטישער רבי. און פון אלע שיכטן און עקן איז מען געלאפן מיט די קינדער צו צייגן וויזוי עס זעהט אויס אן אמתער רבי א גרויסער מנהיג ישראל וואס איז געשעצט און רעספעקטירט בכל תפוצות ישראל.
מלך שופט באמת:
אין חצר הקודש וויזניץ מאנסי איז אלעס צוגעגאנגען מיט א זעלטנעם ארגענעלקייט אן דאס מינדעסטע דאכט פון היינטיגע איינגעגעסנע פאלשקייטן און חיצוניות.
פארפירערישע פּראפּעגאנדע מאן דכר שמיה... ביים וויזניצער רבין איז דאס געווען באלד ארגער ווי חמץ אום פסח - חמץ בפסח איז נאר בבל יראה ובבל ימצא, אבער די דאכטן פון נערישע טפילות׳דיגע פרסום כבוד המדומה ופּראפּגאנדע איז געווען ביים רבין בבל יפקד ובבל יזכר כלל וכלל...
דער גאנצער מהות החצר איז געווען געשטעלט מיטן רבין׳ס מידה פון תתן אמת... חניפה, שני פנים׳דיג, אדער סיי וואס ענדעלט צו שקר האט אין וויזניץ נישט תופס מקום געווען.
דער וויזניצער רבי איז דער סימבאל לדורי דורות אז מיטן אמת, מיט ריינקייט, און מיט לויטערקייט קען מען גרייכן די ווייטסטע.! (הגם נישט אזוי גרינג...)
אשכבתיה דרבי:
די רבי איז אנגעגאנגען מיט זיין עבודת הק׳ כמעט עד יומו האחרונה, דאס הייליג ליכטל האט די לעצטערע פּאר חדשים געצאפּעלט.... ביז די רבי האט אויסגעהויעכט נשמתו הק׳ לגנזי מרומים ביום כ״ט אדר שנת תשע״ח.
בניו:
הרה״צ פנחס שלום זצ״ל - חתן הרה״ק מספינקא זצ״ל
הרה״צ ישראל שליט״א - חתן אב״ד אוהעל
הרה״צ מנחם מענדל שליט״א - חתן דודו הרה״צ האדמו״ר מראחמיסטריווקא שליט״א
הרה״צ יצחק יוחנן שליט״א - חתן האדמו״ר מקיוויאשד זצ״ל
הרה״צ אליעזר זאב שליט״א - חתן אדמו״ר מסקווירא מב״פ זצ״ל
הרה״צ דוד שליט״א - חתן האדמו״ר מקאלוב ארה״ב שליט״א
הרה״צ אהרן שליט״א - חתן רבי נפתלי טויב בן אדמו״ר מקאלוב שליט״א
הרה״צ ברוך שמשון שליט״א - חתן האדמו״ר הרה״צ רבי ישראל מוויזניץ שליט״א
חתניו:
הרה״צ אברהם דוב טווערסקי שליט״א - בן רבי יוחנן מראחמיסטריווקא
הרה״צ ישראל אליעזר פיש שליט״א - מביקסאד
הרה״צ יהוסף ראטענבערג שליט״א - מקאסאן
הרה״צ אהרן מענדל טווערסקי שליט״א - בן אדמו״ר מסקווירא שליט״א
הרה״צ יחיאל מיכל מוסקאוויטש שליט״א - משאץ
הרה״צ נחמן יוסף טווערסקי שליט״א
הוסף רשומת תגובה